Công nghệ thuộc da là gì? Các phương pháp và quy trình thuộc da chi tiết

Thuộc da là quá trình xử lý, thay đổi cấu trúc protein của da động vật để loại bỏ các tạp chất  và tạo ra một sản phẩm có độ bền vượt trội. Da thuộc có thể được ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực như thời trang, nội thất, phụ kiện hay ngành công nghiệp ô tô. Trải qua hàng trăm năm phát triển, công nghệ thuộc da ngày nay đã được cải tiến hiện đại, thân thiện hơn với môi trường. 

Công nghệ thuộc da là gì?

Công nghệ thuộc da là quá trình xử lý da động vật thô thành da thành phẩm có độ bền, tính thẩm mỹ và khả năng sử dụng lâu dài. Trong quá trình này, các tannin tự nhiên hoặc khoáng chất sẽ tác động lên protein trong da, giúp da không bị mục nát, chống vi khuẩn và giữ được độ mềm mại.

Trong thời xa xưa, con người đã biết cách thuộc da bằng những phương pháp thủ công rất đơn giản. Người ta thường sử dụng khói lửa, muối, dầu động vật hoặc thảo mộc để bảo quản và làm mềm da sau khi lột. Mặc dù thô sơ nhưng các phương pháp này đã đặt nền móng cho ngành công nghiệp thuộc da ngày nay

Thuộc da có tác dụng gì trong sản xuất?

Thuộc da là bước quan trọng giúp biến những tấm da thô thành chất liệu bền chắc và có tính ứng dụng cao. Sau đây là 4 tác dụng chính của công nghệ thuộc da hiện đại:

• Ngăn ngừa phân hủy tự nhiên: Quá trình thuộc da giúp ngăn chặn da động vật bị thối rữa và phân hủy, biến nó thành vật liệu bền chắc có thể sử dụng lâu dài.
• Tăng độ bền cho da: Da sau khi thuộc có khả năng chống mài mòn, chịu lực tốt và ít bị hư hại hơn so với da thô.
• Giữ được độ mềm mại: Thuộc da giúp cân bằng giữa độ cứng và mềm, mang lại cảm giác thoải mái khi sử dụng trong nội thất và thời trang.
• Giữ màu lâu: Nhờ vào quá trình thuộc da hiện đại, bề mặt da có thể giữ màu lâu và hạn chế phai màu theo thời gian. 

Các Phương pháp thuộc da tốt nhất là gì?

Trải qua quá trình học hỏi và rút kinh nghiệm qua hàng ngàn năm, con người đã biết cách xử lý một tấm da hiệu quả và ít tốn thời gian hơn. Hiện nay có hai phương pháp thuộc da phổ biến là thuộc da bằng thực vật và thuộc da bằng hóa chất.

Thuộc da bằng khoáng chất/hóa chất (Chrome Tanning)

Phương pháp này hiện chiếm phần lớn trong ngành công nghiệp thuộc da nhờ tốc độ nhanh và hiệu quả cao. Thay vì sử dụng nguyên liệu tự nhiên, da được xử lý bằng muối crom và các loại hóa chất đặc biệt. Quá trình thuộc da này chỉ mất từ 5-7 ngày. 

Da thuộc bằng hóa chất có khả năng chống nước và chịu mài mòn tốt, phù hợp cho sản xuất hàng loạt các sản phẩm như giày dép, túi xách, quần áo da và nội thất. Nhược điểm lớn nhất của phương pháp này là ít thân thiện với môi trường và khó phân hủy sinh học

Thuộc da bằng thực vật (Vegetable Tanning)

Đây là phương pháp thuộc da truyền thống lâu đời, sử dụng tannin chiết xuất từ vỏ cây, lá hoặc rễ thực vật để xử lý da. Quá trình này thường kéo dài từ vài tuần đến vài tháng. Nhờ tính thân thiện với môi trường và giá trị thủ công cao, da thuộc được làm từ phương pháp này được áp dụng cho các sản phẩm nội thất, đồ da thủ công và thời trang cao cấp.

Da thuộc bằng thực vật có màu sắc ấm áp, sang trọng và thường trở nên mềm mại hơn khi sử dụng lâu dài. Nhược điểm của phương pháp này là khả năng chống nước hạn chế và thời gian sản xuất khá lâu.

Các giai đoạn thuộc da là gì?

Quy trình thuộc da là một chuỗi công đoạn phức tạp, đòi hỏi sự chính xác và tỉ mỉ trong từng bước để tạo ra những tấm da đạt chất lượng cao. Từ những tấm da thô ban đầu, chúng cần trải qua 3 giai đoạn xử lý chính trước khi trở thành sản phẩm hoàn chỉnh.

Chuẩn bị thuộc da

Trước khi bước vào quá trình thuộc da chính thức, các tấm da cần được xử lý sơ bộ để loại bỏ tạp chất, định hình và tạo điều kiện thuận lợi cho các công đoạn tiếp theo. Giai đoạn chuẩn bị này đóng vai trò quan trọng, nó quyết định đến khả năng thấm hóa chất, độ bền và tính thẩm mỹ của da sau khi hoàn thiện.

Tạo ẩm và Ngâm vôi da thuộc (Soacking)

Quá trình đầu tiên sau khi phân loại da chính là bổ sung độ ẩm. Mục đích của việc tạo ẩm đó chính là phục hồi lại lượng nước ban đầu có trong da. Để phục hồi độ ẩm, người thợ thường ngâm da trong nước từ 6 giờ đến 2 ngày, ở nhiệt độ lý tưởng khoảng 26 – 27°C.

Với những tấm da động vật mới xử lý, việc tạo ẩm diễn ra khá nhanh chóng và thuận lợi. Tuy nhiên, với những tấm da đã từng được phơi khô để bảo quản, quá trình này sẽ tốn nhiều thời gian và khó khăn hơn.

Ép da (Pressing)

Sau khi được tạo ẩm, da sẽ được đưa vào máy ép để loại bỏ lượng nước dư thừa. Quá trình ép giúp bề mặt da phẳng hơn, đồng thời làm giảm độ dày không cần thiết, tạo điều kiện thuận lợi cho các bước xử lý tiếp theo.

Phân tách (Splitting)

Ở bước này, da được tách thành nhiều lớp khác nhau tùy theo mục đích sử dụng. Lớp trên cùng thường có chất lượng tốt nhất và được dùng để sản xuất các sản phẩm cao cấp, trong khi những lớp bên dưới có thể tận dụng cho các mặt hàng phổ thông hoặc làm lớp lót da công nghiệp.

Cắt và tạo hình da thuộc (Trimming)

Cuối cùng, phần mép thừa hoặc không đều của da sẽ được cắt bỏ để tạo hình. Bước này không chỉ giúp tấm da gọn gàng, dễ dàng xử lý, mà còn đảm bảo tính thẩm mỹ và đồng nhất trong quá trình thuộc về sau.

Việc tạo hình ngay từ giai đoạn đầu giúp hạn chế hao hụt nguyên liệu, đồng thời mang lại sự thuận lợi cho khâu sản xuất và gia công sản phẩm về sau.

Thực hiện nhuộm màu và xử lý hoàn thiện sản phẩm

Sau các bước chuẩn bị và xử lý cơ bản, da thuộc sẽ bước vào giai đoạn nhuộm màu và hoàn thiện. Đây là công đoạn quan trọng giúp tấm da có màu sắc đẹp mắt và có thể đáp ứng nhu cầu đa dạng của nhiều lĩnh vực. Công đoạn này gồm 7 bước sau:

Nhuộm màu da thuộc (Dyeing)

Quá trình nhuộm có thể sử dụng thuốc nhuộm dạng hòa tan hoặc dạng  bột. Dung dịch nhuộm thường được thêm vào bồn nhuộm lớn để da được ngâm hoàn toàn trong dung dịch này. Sau khi nhuộm, da thường được xử lý thêm để cố định màu (fixation) và đảm bảo khả năng giữ màu lâu dài.

Sấy khô (Drying)

Sau khi nhuộm và xử lý hóa chất, bề mặt da sẽ được sấy khô để cố định màu và độ ẩm phù hợp. Có nhiều phương pháp sấy như sấy bằng không khí nóng, sấy chân không hay căng da để giữ form ổn định. Mục tiêu là mang lại độ ẩm còn lại trong khoảng 14–25% để sẵn sàng cho bước xử lý tiếp theo

Băng tải (Conveyor)

Hệ thống băng tải tự động được sử dụng để vận chuyển da qua các trạm xử lý tiếp theo một cách liên tục và đồng đều. Nhờ đó, quy trình sản xuất trở nên hiệu quả hơn, giảm thiểu sai sót và tăng năng suất sản xuất.

Làm mềm da (Staking)

Staking là bước quan trọng trong toàn bộ quá trình thuộc da. Ở bước này, da sẽ được xử lý bằng máy làm mềm để khôi phục độ đàn hồi, tạo cảm giác mềm mại khi chạm vào. Quá trình staking giúp sợi da linh hoạt hơn, đồng thời hạn chế tình trạng da bị khô cứng sau các bước nhuộm và sấy.

 Đánh bóng bề mặt da (Buffing)

Ở bước này da sẽ được mài nhẹ và đánh bóng bề mặt nhằm loại bỏ các khuyết điểm nhỏ và mịn màng cho bề mặt da. Mỗi loại da sẽ có cách xử lý bề mặt da khác nhau để đáp ứng nhiều nhu cầu sử dụng. Đây là bước quan trọng để tấm da trở nên đẹp mắt hơn, thích hợp cho các sản phẩm cao cấp như túi xách, giày dép hay nội thất.

Hoàn chỉnh các chi tiết (Fulling)

Công đoạn này giúp tinh chỉnh lại độ mềm, độ dày và bề mặt của tấm da theo đúng tiêu chuẩn mong muốn. Nhờ đó, da có độ đồng nhất cao, dễ dàng ứng dụng cho nhiều loại sản phẩm khác nhau mà không cần chỉnh sửa nhiều thêm.

Ủi da (Ironing)

Bước cuối cùng là ủi da để làm phẳng bề mặt, tăng độ bóng và tạo tính thẩm mỹ hoàn hảo. Việc ủi da còn giúp màu sắc trở nên nổi bật hơn, đảm bảo sản phẩm da thành phẩm không chỉ bền mà còn có vẻ ngoài sang trọng, chuyên nghiệp.

Hoàn thiện, lựa chọn và đo lường kích thước phù hợp

Ở giai đoạn này, từng tấm da sẽ được kiểm tra thủ công hoặc bằng máy để phát hiện khuyết điểm như vết xước, lỗ thủng hay độ dày không đồng đều.

Các tấm da đạt chất lượng sẽ được phân loại dựa trên màu sắc, độ mềm, độ dày và bề mặt. Tùy theo mục đích sử dụng như sản xuất giày dép, ghế sofa da thật, nội thất ô tô hay túi xách, da sẽ được cắt và đo lường kích thước để đảm bảo tính đồng nhất và hạn chế lãng phí.

Cách nhận biết da thuộc thật với da PU là gì?

Khi chọn nội thất hoặc sản phẩm thời trang từ da, việc nhận biết da thật và da giả là điều rất quan trọng. Bảng dưới đây tổng hợp 7 tiêu chí quan trọng giúp bạn dễ dàng phân biệt giữa 2 loại da này để đưa ra lựa chọn phù hợp cho nhu cầu sử dụng.

Đặc điểm	Da thuộc thật	Da PU
Chất liệu	Da động vật thật như da bò, da cừu, da dê, da cá sấu,…	Bề mặt da được làm bằng Nhựa tổng hợp, PU hoặc PVC.
Bề mặt da	Có vân và lỗ chân lông tự nhiên, không đồng đều.	Bề mặt da trơn láng, vân da đồng đều.
Mùi hương	Mùi tự nhiên pha trộn gỗ, thảo mộc	Mùi nhựa và mùi hóa chất
Độ bền	Từ 5-10 năm	Từ 3-5 năm
Độ co giãn	Co giãn tự nhiên, uốn cong không nứt	Ít co giãn, dễ nứt khi uốn hoặc gập
Ứng dụng	Nội thất cao cấp, túi xách, giày dép, thời trang sang trọng	Nội thất giá rẻ, phụ kiện thời trang bình dân.
Giá thành	Giá dao động từ 1.000.000 VND – 2.000.000 VND	Giá dao động từ 500.000 VND – 1.000.000 VND

Làm sao để bảo quản da thuộc

Da thuộc là chất liệu cao cấp, bền đẹp nhưng cần được chăm sóc đúng cách để giữ vẻ mềm mại, màu sắc và tuổi thọ lâu dài. Dưới đây là 4 lưu ý quan trọng bạn nên nhớ để bảo quản da thuộc một cách hiệu quả:

• Không đặt các sản phẩm làm từ da thuộc tiếp xúc trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời hoặc nhiệt độ cao trong thời gian dài, sẽ gây ra tình trạng bong tróc và nổ da.
• Bạn nên vệ sinh bề mặt da định kỳ bằng khăn mềm ẩm. Tuyệt đối không dùng xà phòng, cồn hay chất tẩy mạnh để tránh làm da hư hỏng.
• Thoa dầu hoặc dung dịch bảo vệ da 2-3 lần/năm giúp duy trì độ mềm, đàn hồi và hạn chế nứt nẻ, đặc biệt đối với các sản phẩm cao cấp như sofa phòng khách nhập khẩu.
• Đặt các sản phẩm da thuộc ở những nơi thoáng khí giúp hạn chế mùi ẩm, mốc.

Câu hỏi thường gặp về thuộc da

Dưới đây là 6 câu hỏi thường gặp về công nghệ thuộc da. Những thông tin này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về chất liệu cao cấp này và cách bảo quản sản phẩm nội thất từ da.

Tại sao xưởng thuộc da lại có mùi?

Nguyên nhân chính là do các loại hóa chất và tannin tự nhiên được sử dụng trong quá trình thuộc da. Khi protein trong da phản ứng với các hợp chất này, nó tạo ra mùi hơi nồng, pha trộn giữa mùi thảo mộc và mùi hóa chất nhẹ.

Ngoài ra, quá trình làm khô và xử lý da cũng góp phần tạo ra hương thơm đặc trưng mà nhiều người nhận biết ngay khi bước vào xưởng.

Mùi da có bao giờ biến mất không?

Mùi đặc trưng của da thuộc không hoàn toàn biến mất mà sẽ giảm dần theo thời gian. Đây chính là dấu hiệu quan trọng để nhận biết da thật và da giả. Khi da được sử dụng thường xuyên và vệ sinh đúng cách, mùi nồng ban đầu sẽ dịu đi, chỉ còn lại hương thơm nhẹ nhàng từ da động vật.

Da có bị cứng lại sau khi thuộc không?

Da thường có xu hướng cứng hơn sau khi thuộc do quá trình mất nước và tác động của các chất bảo quản. Đây là giai đoạn bình thường của da thật, đặc biệt là với các loại da thuộc tự nhiên.

Tuy nhiên, quá trình ngâm và xử lý bổ sung phía sau sẽ giúp da mềm mại dần theo thời gian. Những loại da thuộc bằng tannin tự nhiên thường mềm hơn và đàn hồi tốt sau một thời gian, trong khi da thuộc hóa chất có thể giữ độ cứng lâu hơn.

Tại sao con người thích mùi da thuộc?

Mùi da thuộc mang lại cảm giác ấm áp,  thân thuộc cho người sử dụng. Trong lĩnh vực nội thất, mùi da thuộc tạo nên một không gian sống sang trọng và đẳng cấp. Đây cũng là lý do nhiều thương hiệu thời trang và nội thất vẫn giữ mùi da tự nhiên trong sản phẩm của mình.

Da thuộc có bị bẩn không?

Da thuộc vẫn có thể bị bẩn nếu tiếp xúc với bụi, dầu hoặc chất lỏng. Tuy nhiên, bạn có thể dễ dàng vệ sinh bằng khăn mềm ẩm mà không lo làm hỏng bề mặt. Không được dùng các chất tẩy rửa mạnh hoặc dung dịch chứa cồn, vì chúng có thể làm da bong tróc và mất màu. 

Với những vết bẩn cứng đầu, hãy dùng dung dịch vệ sinh chuyên dụng cho da thật và lau nhẹ nhàng theo hướng vân da. Vệ sinh định kỳ không chỉ giúp bề mặt da luôn sáng đẹp mà còn kéo dài tuổi thọ và duy trì độ mềm mại tự nhiên.

Da thuộc có chống thấm nước không?

Da thuộc không hoàn toàn chống thấm nước nhưng có khả năng chịu ẩm và chống thấm nhẹ. Khi tiếp xúc với nước, bề mặt da sẽ thấm một phần nhưng không bị hư hại ngay nếu được chăm sóc đúng cách.

Trong môi trường ẩm ướt, da có thể đổi màu tạm thời nhưng sẽ trở lại bình thường khi khô. Đây là lý do nhiều sản phẩm nội thất cao cấp từ da thật luôn được khuyến nghị dùng kèm bảo dưỡng định kỳ để kéo dài tuổi thọ.

Qua bài viết trên, Nội thất Iris đã mang đến cho quý khách cái nhìn toàn diện về công nghệ thuộc da – từ khái niệm, tác dụng, quy trình thuộc da và các phương pháp thuộc da phổ biến hiện nay. 

Hiện nay, Nội thất Iris chuyên kinh doanh các dòng sofa da bò thật hiện đại, được làm từ da các dòng da thuộc chính hãng, đảm bảo chất lượng và tính thẩm mỹ vượt trội. Nếu bạn đang tìm kiếm một mẫu sofa da thuộc sang trọng, bền đẹp cho phòng khách, hãy liên hệ ngay với chúng tôi để được tư vấn chi tiết và lựa chọn sản phẩm phù hợp nhất.